Toruń - miasto zabytków
Kolejne spotkanie z cyklu Toruń Miasto Zabytków poświęcimy toruńskim fortom. W środę, 20 stycznia, opowie o nich Adam Kowalkowski. Początek o godz. 18.
Temat spotkania jest intrygujący, choćby z tego powodu, że toruńskie forty stanowią niezwykle cenny zespół zabytkowy o charakterze militarnym. To jeden z najpotężniejszych systemów fortyfikacyjnych w Polsce. Wybudowane w drugiej połowie XIX w. miały służyć obronie wschodniej granicy Prus. Nie wszyscy wiedzą, że do tego kompleksu należał także most kolejowo-drogowy (ob. kolejowy), a Twierdzę Toruń I klasy (od 1872) zaliczano do największych fortec w Europie.
Adam Kowalkowski opowie o najważniejszych problemach trapiących toruńskie forty, z pozycji nie tylko znawcy i edukatora, ale i zaangażowanego w ich ochronę pasjonata. Dewastacje, nielegalne pozyskiwanie złomu, nagłe pożary to tylko niektóre ze współczesnych bolączek tych wielkich, pamiętających jeszcze czasy zaborcy, "lądowych pancerników".
Prezentacja, którą przedstawi pozwoli naszym gościom uczestniczyć w "spacerze" po mało znanych lub wręcz nieznanych fortowych zakamarkach, a także po dawnym Toruniu. Opowieść Kowalkowskiego dotyczyć będzie nie tylko architektury, funkcji, stanu zachowania fortów, ale też wspomnień – oraz emocji – z nimi związanych, z czasów II wojny światowej. W tym okresie hitlerowcy wykorzystywali te obiekty jako miejsca kaźni i więzienia.
– Spotkaniu będzie towarzyszyć refleksja – mówi Katarzyna Kluczwajd z Książnicy Kopernikańskiej. – Czym są dla nas dzisiaj te zabytki? Jak je chronić? Jakie funkcje dla nich znaleźć, aby były nie tylko zabezpieczone, ale też zrewitalizowane? Termin ten jest dziś nadużywany, ale w tym akurat przypadku ma sens. Kompleksowe zadbanie o forty i wprowadzenie doń nowych funkcji mogłyby rzeczywiście doprowadzić do ich rewitalizacji, czyli – dosłownie – przywrócić je do życia, do funkcjonowania w przestrzeni społecznej współczesnego miasta. Miasta, o którego historii zaświadczają równie mocno i pięknie, jak nasz "gotyk na dotyk". I bez znaczenia jest fakt, iż forty należą do zabytków młodszego pokolenia.
Adam Kowalkowski – toruński przewodnik, pasjonat fortyfikacji, społeczny opiekun zabytków, wiceprezes Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Oddział w Toruniu. Od wielu lat zgłębia tajemnice Twierdzy Toruń, a jest ich sporo. Działa na rzecz ochrony tego cennego zespołu, także poprzez szeroko rozumianą edukację i popularyzację.
Spotkanie odbędzie się w siedzibie Książnicy Kopernikańskiej przy ul. Słowackiego 8. Wstęp jest bezpłatny.